اهمیت مراقبت از محیط زیست در زرتشت
در دین زرتشت، مراقبت از محیط زیست یکی از اصول اساسی و بنیادین است. زرتشتیان معتقدند که حفظ و حراست از طبیعت و منابع طبیعی نه تنها به بهبود وضعیت مادی فرد کمک میکند، بلکه به رشد و تعالی معنوی او نیز منجر میشود. زرتشت در آموزههای خود بر اهمیت حفظ محیط زیست تأکید کرده و معتقد بود که انسانها باید با احترام به طبیعت و منابع طبیعی، به دنبال حفظ و حراست از آنها باشند. در گاتاها، سرودههای مقدس زرتشت، آمده است که انسانها باید از تخریب محیط زیست پرهیز کنند و به دنبال آبادانی و حفظ طبیعت باشند1.
ارتباط مراقبت از محیط زیست در زرتشت با توحید و یگانگی قرآن
ارتباط بین مراقبت از محیط زیست در زرتشت و توحید و یگانگی قرآن را میتوان در چندین جنبه مورد بررسی قرار داد:
- حفظ و حراست از طبیعت: هر دو دین بر اهمیت حفظ و حراست از طبیعت تأکید دارند. در زرتشت، مراقبت از محیط زیست به عنوان یکی از اصول اساسی دین شناخته میشود و در قرآن نیز بر اهمیت حفظ و حراست از طبیعت تأکید شده است. در قرآن آمده است: “وَلا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِهَا” (سوره اعراف، آیه 56) که به معنای “و در زمین پس از اصلاح آن فساد نکنید”2.
- استفاده بهینه از منابع: هر دو دین بر اهمیت استفاده بهینه از منابع تأکید دارند. در زرتشت، استفاده بهینه از منابع به عنوان راهی برای حفظ و حراست از نعمتهای الهی معرفی شده است. در قرآن نیز بر اهمیت استفاده بهینه از منابع تأکید شده است. در قرآن آمده است: “وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ” (سوره اعراف، آیه 31) که به معنای “بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید، زیرا خداوند اسرافکنندگان را دوست ندارد”2.
- یگانگی خداوند: هر دو دین به یگانگی و وحدانیت خداوند اعتقاد دارند. در زرتشت، اهورامزدا به عنوان خدای یکتا و خالق جهان شناخته میشود و در اسلام نیز خداوند به عنوان یگانه خالق و پروردگار جهان معرفی شده است. این اشتراک در اعتقاد به یگانگی خداوند نشاندهنده نزدیکی مفاهیم توحیدی در هر دو دین است2.
- مسئولیتپذیری اجتماعی: هر دو دین بر اهمیت مسئولیتپذیری اجتماعی تأکید دارند. در زرتشت، مراقبت از محیط زیست به عنوان راهی برای مسئولیتپذیری اجتماعی و حفظ منابع برای نسلهای آینده معرفی شده است. در قرآن نیز بر اهمیت مسئولیتپذیری اجتماعی تأکید شده است. در قرآن آمده است: “وَآتِ ذَا الْقُرْبَىٰ حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا” (سوره اسراء، آیه 26) که به معنای “و حق خویشاوندان و مسکینان و در راه ماندگان را بده و اسراف نکن”2.
نتیجهگیری
مراقبت از محیط زیست در زرتشت و توحید و یگانگی در قرآن هر دو به عنوان اصول اساسی و بنیادین در این دو دین شناخته میشوند. این اصول بر اهمیت حفظ و حراست از طبیعت، استفاده بهینه از منابع، یگانگی خداوند و مسئولیتپذیری اجتماعی تأکید دارند. این اشتراکات نشاندهنده نزدیکی مفاهیم اخلاقی و معنوی در هر دو دین است و میتواند به عنوان پایهای برای تفاهم و همزیستی مسالمتآمیز بین پیروان این دو دین مورد استفاده قرار گیرد.
1: تربیت زیست محیطی زرتشتی با تاکید بر اهمیت آن برای توسعه پایدار 2: وظایف انسان در مورد سلامت محیط زیست در قرآن و روایات