سوره مسد، صد و یازدهمین سوره قرآن کریم، یکی از سوره‌های مکی است که در جزء سی‌ام قرآن قرار دارد. این سوره به داستان ابولهب و همسرش اشاره می‌کند و به عاقبت آن‌ها می‌پردازد. در این مقاله، به بررسی درس‌ها و پیام‌های این سوره می‌پردازیم.
1. عاقبت دشمنان خدا و پیامبر (ص)
سوره مسد با اشاره به عاقبت ابولهب، یکی از دشمنان سرسخت پیامبر (ص)، آغاز می‌شود: “تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ” (نابود باد دست‌های ابولهب و نابود باد خودش). این آیه نشان‌دهنده این است که دشمنان خدا و پیامبر (ص) در نهایت به عذاب الهی گرفتار خواهند شد و هیچ راه گریزی از آن ندارند.
2. بی‌فایده بودن ثروت و مقام
خداوند در این سوره به بی‌فایده بودن ثروت و مقام اشاره می‌کند: “مَا أَغْنَىٰ عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ” (ثروتش و آنچه به دست آورد، او را بی‌نیاز نکرد). این آیه نشان‌دهنده این است که ثروت و مقام نمی‌تواند انسان را از عذاب الهی نجات دهد و انسان‌ها باید به یاد داشته باشند که تنها ایمان و عمل صالح می‌تواند آن‌ها را نجات دهد.
3. عذاب الهی برای دشمنان
یکی از مهم‌ترین پیام‌های سوره مسد، عذاب الهی برای دشمنان خدا و پیامبر (ص) است: “سَيَصْلَىٰ نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ” (به زودی در آتشی زبانه‌دار درآید). این آیه نشان‌دهنده این است که دشمنان خداوند به عذاب الهی گرفتار خواهند شد و هیچ راه گریزی از آن ندارند.
4. نقش همسر ابولهب در دشمنی با پیامبر (ص)
خداوند در این سوره به نقش همسر ابولهب در دشمنی با پیامبر (ص) اشاره می‌کند: “وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ” (و [نیز] همسرش که هیزم‌کش است). این آیه نشان‌دهنده این است که همسر ابولهب نیز در دشمنی با پیامبر (ص) نقش داشته و به عذاب الهی گرفتار خواهد شد.
5. عاقبت بدکاران
در پایان سوره، خداوند به عاقبت بدکاران اشاره می‌کند: “فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ” (بر گردنش طنابی تابیده از لیف خرماست). این آیه نشان‌دهنده این است که بدکاران و دشمنان خداوند به عذاب الهی گرفتار خواهند شد و هیچ راه گریزی از آن ندارند.
نتیجه‌گیری
سوره مسد با بیان عاقبت دشمنان خدا و پیامبر (ص)، بی‌فایده بودن ثروت و مقام، عذاب الهی برای دشمنان، نقش همسر ابولهب در دشمنی با پیامبر (ص) و عاقبت بدکاران، پیام‌های ارزشمندی برای زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها دارد. این سوره انسان‌ها را به تفکر در نشانه‌های الهی، پرهیز از دشمنی با دین و مقدسات و تلاش برای رسیدن به تقوا و پرهیز از گناهان دعوت می‌کند.