سوره معارج یکی از سوره‌های مکی قرآن کریم است که به موضوعات مهمی از جمله توحید و یکتاپرستی می‌پردازد. این سوره با اشاره به عذاب الهی که برای کافران و منکران حقایق الهی در نظر گرفته شده است، آغاز می‌شود و در ادامه به توصیف روز قیامت و ویژگی‌های آن می‌پردازد.
در آیات ابتدایی سوره معارج، به درخواست عذابی که برای کافران و منکران حقایق الهی واقع خواهد شد، اشاره می‌شود. این عذاب از سوی خداوندی است که صاحب درجات و مقام‌های بلند است. این اشاره به درجات و مقام‌های الهی، نشان‌دهنده عظمت و بزرگی خداوند است که هیچ کس نمی‌تواند به مقام او برسد و این خود یکی از اصول توحید است که خداوند را یکتا و بی‌همتا می‌داند.
در ادامه، سوره به توصیف روز قیامت می‌پردازد که در آن فرشتگان و روح به سوی خداوند بالا می‌روند. این روز به قدری عظیم و بزرگ است که مقدار آن پنجاه هزار سال است. این توصیف از روز قیامت، نشان‌دهنده قدرت و عظمت خداوند است که تنها او قادر به برپایی چنین روزی است و این نیز یکی دیگر از اصول توحید است که خداوند را قادر مطلق و یکتا می‌داند.
سوره معارج همچنین به ویژگی‌های انسان‌ها در مواجهه با نعمت‌ها و سختی‌ها اشاره می‌کند. انسان‌ها به طور طبیعی حریص و بی‌تاب آفریده شده‌اند و در مواجهه با سختی‌ها جزع و فزع می‌کنند و در مواجهه با نعمت‌ها بخیل و بازدارنده هستند. این ویژگی‌ها نشان‌دهنده ضعف و ناتوانی انسان‌ها در برابر قدرت و عظمت خداوند است و این نیز یکی دیگر از اصول توحید است که خداوند را بی‌نیاز و انسان‌ها را نیازمند به او می‌داند.
در آیات پایانی سوره، به ویژگی‌های مؤمنان و نمازگزاران اشاره می‌شود که همواره بر نمازشان مداومت دارند و در اموالشان حقی معلوم برای نیازمندان و محرومان قرار داده‌اند. این ویژگی‌ها نشان‌دهنده ایمان و تقوای مؤمنان است که تنها به خداوند توکل می‌کنند و این نیز یکی دیگر از اصول توحید است که خداوند را تنها معبود و یکتا می‌داند و انسان‌ها را به عبادت و بندگی او دعوت می‌کند.
به طور کلی، سوره معارج با اشاره به عذاب الهی، توصیف روز قیامت، ویژگی‌های انسان‌ها و مؤمنان، به موضوع توحید و یکتاپرستی می‌پردازد و خداوند را به عنوان یکتا و بی‌همتا معرفی می‌کند. این سوره نشان‌دهنده عظمت و بزرگی خداوند است که هیچ کس نمی‌تواند به مقام او برسد و تنها او قادر به برپایی روز قیامت و مجازات کافران و پاداش مؤمنان است.