سوره ملک، شصت و هفتمین سوره قرآن کریم، یکی از سوره‌های مکی است که به موضوعات مهمی از جمله توحید و یکتا پرستی می‌پردازد. این سوره با نام “ملک” به معنای “فرمانروایی” به دلیل اشاره به قدرت و حاکمیت خداوند در آیه اول نامگذاری شده و در 30 آیه به بیان مفاهیم عمیق دینی و اخلاقی می‌پردازد. در ادامه به بررسی برخی از مفاهیم کلیدی این سوره در رابطه با توحید و یکتا پرستی می‌پردازیم.
عظمت خداوند و یکتایی او
سوره ملک با تأکید بر عظمت و یکتایی خداوند آغاز می‌شود. در آیه 1 آمده است: “تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ” یعنی پربرکت است کسی که فرمانروایی همه هستی به دست اوست و او بر هر چیزی تواناست. این آیه به وضوح بر یکتایی خداوند در خلق و تدبیر جهان تأکید دارد و نشان می‌دهد که خداوند تنها منبع قدرت و حاکمیت است.
بطلان شرک و عقاید مشرکان
یکی از موضوعات مهم در سوره ملک، بطلان شرک و عقاید مشرکان است. در آیه 6 آمده است: “وَلِلَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ” یعنی نصیب کسانی که خدا را باور نکنند، عذاب جهنم است و آن بد سرانجامی است. این آیه نشان‌دهنده نادرستی عقاید مشرکان و تأکید بر یکتایی خداوند است که تنها او شایسته پرستش و اطاعت است.
هدایت الهی و نقش پیامبران
سوره ملک به اهمیت هدایت الهی و نقش پیامبران در هدایت انسان‌ها اشاره دارد. در آیه 8 آمده است: “كُلَّمَا أُلْقِيَ فِيهَا فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ” یعنی هرگاه گروهی در آن (جهنم) انداخته شوند، نگهبانانش از آنان می‌پرسند: “آیا هشداردهنده‌ای به سوی شما نیامد؟” این آیه نشان‌دهنده نقش پیامبران در هدایت مردم به سوی توحید و یکتا پرستی است.
عذاب دنیوی و اخروی
یکی از مفاهیم برجسته سوره ملک، عذاب دنیوی و اخروی برای کافران و مشرکان است. در آیه 11 آمده است: “فَاعْتَرَفُوا بِذَنْبِهِمْ فَسُحْقًا لِأَصْحَابِ السَّعِيرِ” یعنی به گناهشان اعتراف می‌کنند. پس ناله و نفرین بر دوزخیان! این آیه به عذاب دنیوی و اخروی اشاره دارد و تأکید می‌کند که کافران در نهایت به عذاب الهی گرفتار خواهند شد.
نشانه‌های الهی در طبیعت
سوره ملک به نشانه‌های الهی در طبیعت نیز اشاره دارد. در آیه 3 آمده است: “الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِنْ فُطُورٍ” یعنی همان که هفت آسمان را طبقه‌طبقه آفرید. در آفرینش خدای رحمان هیچ‌گونه ناهماهنگی و بی‌نظمی نمی‌بینی. حالا دوباره نگاه کن! کم‌وکاستی می‌بینی؟ این آیه نشان‌دهنده نشانه‌های الهی در طبیعت و تأکید بر یکتایی خداوند در خلق و تدبیر جهان است.
نتیجه‌گیری
سوره ملک با تأکید بر مفاهیم توحید، یکتایی خداوند، بطلان شرک و عقاید مشرکان، هدایت الهی و نقش پیامبران، عذاب دنیوی و اخروی، و نشانه‌های الهی در طبیعت، به تبیین اصول اساسی دین اسلام می‌پردازد. این سوره با بیان این مفاهیم، انسان‌ها را به سوی یکتا پرستی و پیروی از دستورات الهی دعوت می‌کند و اهمیت هدایت الهی را نیز یادآور می‌شود.