سوره زخرف، چهل و سومین سوره قرآن کریم، یکی از سورههای مکی است که به موضوعات مهمی از جمله توحید و یکتا پرستی میپردازد. این سوره با حروف مقطعه “حم” آغاز میشود و در 89 آیه به بیان مفاهیم عمیق دینی و اخلاقی میپردازد. در ادامه به بررسی برخی از مفاهیم کلیدی این سوره در رابطه با توحید و یکتا پرستی میپردازیم.
عظمت خداوند و یکتایی او
سوره زخرف با تأکید بر عظمت و یکتایی خداوند آغاز میشود. در آیه 9 آمده است: “وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ” یعنی اگر از آنان بپرسی آسمانها و زمین را چه کسی آفریده است؟ قطعاً خواهند گفت: آنها را همان توانای شکست ناپذیر و دانا آفرید. این آیه به وضوح بر یکتایی خداوند در خلق و تدبیر جهان تأکید دارد.
بطلان شرک و عقاید مشرکان
یکی از موضوعات مهم در سوره زخرف، بطلان شرک و عقاید مشرکان است. در آیه 15 آمده است: “وَجَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبَادِهِ جُزْءًا ۚ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَكَفُورٌ مُبِينٌ” یعنی مشرکان برای خدا از میان بندگانش قطعهای و جزئی به عنوان فرزند قرار دادند؛ قطعاً انسان کفران کننده آشکاری است. این آیه نشاندهنده نادرستی عقاید مشرکان و تأکید بر یکتایی خداوند است.
هدایت الهی و پیامبران
سوره زخرف به اهمیت هدایت الهی و نقش پیامبران در هدایت انسانها اشاره دارد. در آیه 6 آمده است: “وَكَمْ أَرْسَلْنَا مِنْ نَبِيٍّ فِي الْأَوَّلِينَ” یعنی چه بسیار پیامبرانی که در میان پیشینیان فرستادیم. این آیه نشاندهنده سنت الهی در فرستادن پیامبران برای هدایت انسانها به سوی توحید است.
بیارزشی زیورهای دنیوی
یکی از مفاهیم برجسته سوره زخرف، بیارزشی زیورهای دنیوی است. در آیه 35 آمده است: “وَزُخْرُفًا ۚ وَإِنْ كُلُّ ذَٰلِكَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۚ وَالْآخِرَةُ عِنْدَ رَبِّكَ لِلْمُتَّقِينَ” یعنی و زیورهایی از طلا؛ و همه اینها جز متاع زندگی دنیا نیست؛ و آخرت نزد پروردگارت برای پرهیزگاران است. این آیه به بیارزشی زیورهای دنیوی و اهمیت آخرت اشاره دارد.
نتیجهگیری
سوره زخرف با تأکید بر مفاهیم توحید، یکتایی خداوند، بطلان شرک و عقاید مشرکان، هدایت الهی و نقش پیامبران، و بیارزشی زیورهای دنیوی، به تبیین اصول اساسی دین اسلام میپردازد. این سوره با بیان این مفاهیم، انسانها را به سوی یکتا پرستی و پیروی از دستورات الهی دعوت میکند و اهمیت آخرت را نیز یادآور میشود.