مفهوم سوره زلزال در توحید و یکتاپرستی
سوره زلزال یکی از سوره‌های مکی قرآن کریم است که به موضوعات مهمی از جمله توحید و یکتاپرستی می‌پردازد. این سوره با بیان وقایع روز قیامت و تأکید بر قدرت و عظمت خداوند، به اهمیت توحید و یکتاپرستی تأکید می‌کند. در این مقاله، به بررسی مفهوم توحید و یکتاپرستی در سوره زلزال می‌پردازیم و آیات مرتبط با این موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
توصیف وقایع روز قیامت
سوره زلزال با توصیف وقایع روز قیامت آغاز می‌شود. خداوند می‌فرماید:
“إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا (۱) وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا (۲)”
این آیات نشان‌دهنده این است که در روز قیامت، زمین به شدت لرزانده می‌شود و بارهای سنگین خود را بیرون می‌افکند. این توصیف‌ها نشان‌دهنده قدرت و عظمت خداوند است که قادر به انجام این تغییرات بزرگ است و این نیز یکی از اصول توحید است که خداوند را قادر مطلق و یکتا می‌داند1.
یادآوری مسئولیت انسان‌ها
در ادامه سوره، خداوند به انسان‌ها یادآوری می‌کند که در روز قیامت، هر فردی مسئول اعمال خود خواهد بود و هیچ چیز از خداوند پنهان نخواهد ماند. خداوند می‌فرماید:
“يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا (۴) بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَىٰ لَهَا (۵)”
این آیات نشان‌دهنده این است که در روز قیامت، زمین از اعمال انسان‌ها خبر می‌دهد و هیچ چیز از خداوند پنهان نخواهد ماند. این یادآوری مسئولیت انسان‌ها، نشان‌دهنده عدالت خداوند است که یکی دیگر از اصول توحید است2.
تأکید بر یکتایی خداوند
سوره زلزال به یکتایی و بی‌همتایی خداوند تأکید می‌کند و بیان می‌کند که هیچ کس جز او شایسته عبادت نیست. خداوند می‌فرماید:
“فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ (۷) وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ (۸)”
این آیات نشان‌دهنده این است که خداوند خالق انسان و همه موجودات است و تنها او شایسته عبادت است. این تأکید بر یکتایی خداوند، یکی از اصول اساسی توحید است که در سوره زلزال به وضوح بیان شده است3.
تهدید و انذار به کفار
سوره زلزال به کفار و منکران حقایق الهی تهدید و انذار می‌دهد و آنها را به عذاب الهی هشدار می‌دهد. خداوند می‌فرماید:
“يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِّيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ (۶)”
این آیه نشان‌دهنده این است که تنها خداوند قادر به مجازات کافران و پاداش مؤمنان است و این نیز یکی دیگر از اصول توحید است که خداوند را به عنوان قاضی مطلق و یکتا معرفی می‌کند4.
نتیجه‌گیری
سوره زلزال با توصیف وقایع روز قیامت، یادآوری مسئولیت انسان‌ها، تأکید بر یکتایی خداوند، و تهدید و انذار به کفار، به اهمیت توحید و یکتاپرستی تأکید می‌کند. این سوره نشان‌دهنده عظمت و بزرگی خداوند است که هیچ کس نمی‌تواند به مقام او برسد و تنها او شایسته عبادت است. این سوره همچنین به قدرت و عظمت خداوند اشاره می‌کند و انسان‌ها را به عبادت و بندگی او دعوت می‌کند.
1: سوره زلزال – ویکی فقه 2: سوره زلزال – ویکی شیعه 3: سوره زلزال – ویکی شیعه 4: سوره زلزال – ویکی شیعه