سوره حاقه، شصت و نهمین سوره قرآن کریم، یکی از سوره‌های مکی است که به موضوعات مهمی از جمله توحید و یکتا پرستی می‌پردازد. این سوره با نام “حاقه” به معنای “حادثه حتمی” به دلیل اشاره به قیامت و حوادث آن نامگذاری شده و در 52 آیه به بیان مفاهیم عمیق دینی و اخلاقی می‌پردازد. در ادامه به بررسی برخی از مفاهیم کلیدی این سوره در رابطه با توحید و یکتا پرستی می‌پردازیم.
عظمت خداوند و یکتایی او
سوره حاقه با تأکید بر عظمت و یکتایی خداوند آغاز می‌شود. در آیه 1 آمده است: “الْحَاقَّةُ” یعنی حادثه حتمی. این آیه به وضوح بر یکتایی خداوند در خلق و تدبیر جهان تأکید دارد و نشان می‌دهد که خداوند تنها منبع قدرت و علم است. در ادامه، آیات 2 و 3 نیز به اهمیت و عظمت این حادثه اشاره می‌کنند و تأکید می‌کنند که هیچ کس نمی‌تواند از آن فرار کند.
بطلان شرک و عقاید مشرکان
یکی از موضوعات مهم در سوره حاقه، بطلان شرک و عقاید مشرکان است. در آیه 4 آمده است: “کَذَّبَتْ ثَمُودُ وَ عَادٌ بِالْقَارِعَةِ” یعنی قوم ثمود و عاد آن حادثه درهم‌کوبنده را انکار کردند. این آیه نشان‌دهنده نادرستی عقاید مشرکان و تأکید بر یکتایی خداوند است که تنها او شایسته پرستش و اطاعت است. همچنین در آیات بعدی به سرنوشت اقوامی که از فرمان خدا سرپیچی کردند، اشاره می‌شود و عذاب‌های الهی که بر آنان نازل شد، بیان می‌گردد.
هدایت الهی و نقش پیامبران
سوره حاقه به اهمیت هدایت الهی و نقش پیامبران در هدایت انسان‌ها اشاره دارد. در آیه 9 آمده است: “وَ جَاءَ فِرْعَوْنُ وَ مَنْ قَبْلَهُ وَ الْمُؤْتَفِکَاتُ بِالْخَاطِئَةِ” یعنی فرعون و اقوام قبل از او و مردم شهرهای زیروروشدۀ قوم لوط هم راه زندگی را به خطا رفتند. این آیه نشان‌دهنده نقش پیامبران در هدایت مردم به سوی توحید و یکتا پرستی است و تأکید می‌کند که پیامبران الهی همواره مردم را به سوی خداوند یکتا دعوت کرده‌اند.
عذاب دنیوی و اخروی
یکی از مفاهیم برجسته سوره حاقه، عذاب دنیوی و اخروی برای کافران و مشرکان است. در آیه 10 آمده است: “فَعَصَوْا رَسُولَ رَبِّهِمْ فَأَخَذَهُمْ أَخْذَةً رَابِیَةً” یعنی و از فرستادگان خدا نافرمانی کردند. خدا هم به عذابی شدید گرفتارشان کرد. این آیه به عذاب دنیوی و اخروی اشاره دارد و تأکید می‌کند که کافران در نهایت به عذاب الهی گرفتار خواهند شد.
نشانه‌های الهی در طبیعت
سوره حاقه به نشانه‌های الهی در طبیعت نیز اشاره دارد. در آیه 17 آمده است: “وَ الْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا وَ يَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ” یعنی و فرشتگان در اطراف آسمان آمادۀ مأموریت می‌ایستند و هشت فرشتۀ بلندمرتبه، ادارۀ جهان را آن روز به عهده می‌گیرند. این آیه نشان‌دهنده نشانه‌های الهی در طبیعت و تأکید بر یکتایی خداوند در خلق و تدبیر جهان است.
نتیجه‌گیری
سوره حاقه با تأکید بر مفاهیم توحید، یکتایی خداوند، بطلان شرک و عقاید مشرکان، هدایت الهی و نقش پیامبران، عذاب دنیوی و اخروی، و نشانه‌های الهی در طبیعت، به تبیین اصول اساسی دین اسلام می‌پردازد. این سوره با بیان این مفاهیم، انسان‌ها را به سوی یکتا پرستی و پیروی از دستورات الهی دعوت می‌کند و اهمیت هدایت الهی را نیز یادآور می‌شود.